Xuân qua đã nửa chặng đường

Mưa phùn, nồm ẩm xin nhường khô khao

Mây quang, trời chuyển thanh cao

Nhà nhà náo nức bước vào thanh minh

                        ( Thanh Minh - Nguyễn Đình Hưng)

Tiết thanh minh là thời khắc chuyển mùa giữa xuân và hạ, cây cỏ khắp nơi đâm chồi, nảy lộc, bầu trời cao trong xanh. Đây cũng là dịp để con cháu hướng về cội nguồn, tổ tiên. Dẫu ai đi xa quê nhà thì vào ngày này đều mong muốn được tụ họp cùng người thân, đi tảo mộ. Đượt nghỉ dịch Covid vừa qua, nhân tiết thanh minh cũng đang đến, gia đình tôi đã lên Nghĩa trang Thanh Tước, nơi đặt mộ phần ông nội tôi để thắp hương cho ông. Chuyến đi này để lại trong tôi những cảm xúc sâu sắc, ấn tượng khó phai mờ.

Mọi năm, có khi là do thời tiết không thuận lợi, có khi là vì sức khỏe không tốt nên bố mẹ chưa cho tôi đi theo mỗi dịp thanh minh. Năm nay, tôi đã sắp tròn 12 tuổi, cũng đủ lớn để cảm nhận những nét đẹp văn hóa truyền thống của đất nước, dòng tộc và gia đình. Tôi rất vui mừng khi biết mình được đi tảo mộ cùng cả nhà. Tôi háo hức chuẩn bị từ buổi tối hôm trước. Không khí trong gia đình rộn ràng, náo nức giống hệt như tâm trạng mọi người sắp được gặp người thân yêu của mình sau thời gian xa cách. Bố nhận nhiệm vụ mua hương và tiền vàng. Mẹ chuẩn bị đồ lễ thắp hương. Tôi sắp xếp đồ đạc theo sự hướng dẫn của mẹ. Bố mẹ vừa chuẩn bị, vừa kể lại cho tôi những câu chuyện về ông nội khi ông còn sống.  Lúc đó, tôi còn quá nhỏ để nhớ được hết những kỉ niệm về ông. Nhưng trong trái tim tôi, ông hiền lành, nhân từ như một ông bụt.

Khác với mọi năm, dịp này cả nhà đi xe buýt để được thư giãn, ngắm nhìn cảnh sắc thiên nhiên. Với đồ đạc ngăn nắp, hành trang nhỏ gọn, chín giờ sáng cả nhà tôi đã có mặt trên tuyến xe buýt số 58 –chuyến xe có bác tài xế và cô bán vé rất thân thiện. Ngồi trên xe buýt, tôi ngắm nhìn cảnh đẹp trên đường đi, những hàng hoa sưa nở trắng cả vùng trời khiến tôi mê mẩn dù xe đã chạy qua một đoạn dài. Mẹ ngồi cạnh tôi, mẹ nói chuyện về những con phố, những cảnh đẹp trên đường để tôi được biết thêm kiến thức. Mẹ nói lí do vì sao khi ông qua đời cả nhà quyết định đưa ông lên nghĩa trang này. Đó là vì nơi đây rất đẹp, thoáng đãng và vô cùng yên bình. Cả nhà mong ông được an nghỉ ở một nơi bình an như vậy.

Một giờ đồng hồ trôi thật nhanh, gia đình tôi đã đến nghĩa trang trong chốc lát. Trước mắt tôi, một không gian rộng lớn, rợp bóng cây xanh, hàng hàng, lớp lớp những ngôi mộ ngay ngắn đang nằm yên nghỉ, hương thơm nghi ngút theo từng đợt gió bay khắp trong không gian. Thấp thoáng những người con, người cháu tụ họp về đây để thăm nơi an nghỉ của tổ tiên, ông bà. Tôi theo bước chân của bố mẹ, leo lên ngọn đồi chừng mười lăm phút là đến nơi an nghỉ của ông nội. Lần đầu tiên, sau năm năm không còn ông nữa, tôi đến đây như được gặp lại ông khi nhìn vào tấm ảnh trên mộ. Ngôi mộ nhỏ xinh nằm dưới tán cây hoa sữa xum xuê cành lá. Bóng cây râm mát cả một góc đồi. Bố tôi lấy giấy và khăn lau sạch bụi bám trên đá, bố nhặt từng ngọn cỏ úa, tỉa tót lại cẩn thận lùm cây nhỏ trên mộ ông. Mẹ tôi sắp xếp lễ để chuẩn bị thắp hương. Mẹ nói chuyện với ông như khi ông còn sống. Mẹ chào ông, mẹ giới thiệu với ông hôm nay dắt theo tôi lên thăm ông. Cứ như tôi là một vị khách đặc biệt vậy. Tôi rất vui. Tôi không biết nói gì, chỉ làm theo hướng dẫn của mẹ. Trong lòng nao nao khó tả. Tôi thấy ấm áp lạ thường, không có cảm giác sợ như trong những câu chuyện kể của chúng bạn khi tôi học ở trường tiểu học. Nhang được đốt hết, bố mẹ thắp cho ông ba nén, cả nhà tôi chắp tay, khấn ông với sự kính lễ và lòng thương tiếc vô hạn. Rồi cả nhà cùng đi cắm hương cho các mộ phần xung quanh. Bố tôi còn xách theo một can nước để tưới cây khu vực quanh đó. Hai mẹ con tôi cùng quét dọn lá cây, cỏ dại rải rác xung quanh mộ ông. Chúng tôi đều rất chăm chú và để tâm trí vào từng việc làm. Chỉ có tình yêu thương của máu mủ ruột thịt mới khiến con người ta có những cảm xúc và hành động như lúc này. Cả nhà ngồi bên mộ ông, nghỉ ngơi, thư giãn. Thời tiết hôm đó thật chiều lòng người. Khí trời mát mẻ, dịu dàng, gió thổi nhè nhẹ. Bố mẹ nói chuyện với tôi về gia đình, về ông bà, về hiếu nghĩa, thảo hiền. Những câu chuyện đó nhẹ nhàng, nhưng sâu sắc, tôi rất thích nghe. Mẹ kể, khi mẹ sinh tôi, dù sức khỏe không tốt nhưng ông vẫn mang cháo vào bệnh viện cho mẹ ăn để bồi dưỡng sức khỏe. Lúc tôi tròn một tuổi, ông đã yếu rồi, vậy mà ông vẫn mang rất nhiều bánh kẹo, đồ chơi và quà sinh nhật tặng tôi. Tôi không nhớ gì cả nhưng qua lời kể của mẹ, tôi cảm nhận được tình yêu thương ông dành cho tôi, cảm nhận được sự trân quý của mẹ đối với ông. Cứ thế, hình ảnh ông hiện ra giữah buổi sáng trong trẻo bên tiết trời thanh minh đẹp lạ thường. Cả nhà nhớ ông nhiều lắm, ông ơi!

Thoắt vài giờ trôi qua, hương tàn cũng là lúc bố mẹ và tôi phải ra về. Vái chào ông, nhà tôi thu dọn đồ, mọi người đều lưu luyến. Bố im lặng, trầm tư, chẳng nói câu nào. Mẹ chào ông như lúc mẹ đến: “Chúng con đưa cháu về đây ạ! Bố ở lại nghỉ ngơi an lòng, bố nhé!” Tiếng mẹ có chút nghẹn ngào. Còn tôi, đứng yên đó, nhìn ông hồi lâu và giật mình khi tiếng mẹ bên tai: “Con chào ông rồi mình về thôi. Chỉ cần con luôn nhớ về người đã khuất thì người đó mãi sống trong con!”.

Cháu về đây, ông ở lại nhé!

Nơi bình yên và chẳng có muộn phiền

Yêu thương sẽ gắn kết ông và cháu

Để suốt đời mãi là cháu gái của ông!

Theo lối cũ, gia đình tôi đi xuống con đường mòn thẳng tắp và sạch sẽ, hướng ra phía đường quốc lộ để đón xe buýt trở lại thành phố. Lần đầu tiên, tôi cảm nhận được sự sâu sắc và ý nghĩa của lễ thanh minh - một nét truyền thống vô cùng nhân văn, cao quý của người Việt Nam. Tôi thầm cảm ơn bố mẹ đã cho tôi trải nghiệm tuyệt vời trong lúc tình hình dịch bệnh Covid rất phức tạp, nguy hiểm. Gia đình tôi vẫn tìm thấy tình yêu, niềm vui và hi vọng ở cuộc sống tươi đẹp.