Mùa xuân với những lễ hội dân gian lớn nhỏ, phong phú: lễ hội Chùa Hương, hội Lim, hội Núi Bà Đen… Đó đều là những lễ hội nổi tiếng mà tôi mong muốn được trải nghiệm và thưởng thức. Tiếc rằng, năm nay do tình hình dịch dã căng thẳng nên tôi đành ngậm ngùi ngồi ở nhà và đón Tết trên màn ảnh nhỏ cùng gia đình. Nhưng có một điều khiến tôi vẫn đón một cái Tết trọn vẹn và ấm áp đó chính là tôi được tham gia một lễ hội dân gian Việt Nam ở làng văn hóa các dân tộc tại Ba Vì cùng với trường em trai tôi.
Tôi háo hức xung phong đi với em vì Ba Vì là quê tôi, hai năm rồi tôi chưa được về. Tôi nhớ quê lắm, nhớ từng mùi hương nơi đồng lúa, rồi cả món măng xào đặc sản do ngoại làm. Đây là lần đầu tiên tôi được tham gia một lễ hội dân gian Việt Nam nên tôi hồi hộp lắm, phải đi ngủ sớm mà tôi vẫn cố nán lại hỏi bố mẹ đủ thứ về lễ hội mà bố mẹ tôi cứ cười mãi, bố tôi còn bảo “Cứ đi đi rồi biết, ngủ sớm đi còn về quê”. Tôi cảm giác mình như một đứa bé đang đặt hàng ngàn câu hỏi thắc mắc mọi thứ xung quanh nó. Mặc dù thức khuya nhưng không hiểu sáng hôm sau tôi lấy năng lượng từ đâu mà dậy trước cả nhà, chuẩn bị chút đồ ăn rồi tôi và em trai cùng nhau xuất phát lên đường, trên xe tôi còn bật bài Chuyến đi của năm, hôm ấy trời đẹp thật, chỉ ngước lên nhìn những áng mây trôi nhẹ nhàng cũng đã khiến tôi mỉm cười, nhớ lại từng kỷ niệm về quê hồi còn nhỏ.
Sau một hồi trò chuyện, tôi đã đặt chân đến Ba Vì. Tôi mở cửa xe, một mùi hương nhè nhẹ, thơm ngát tràn vào, mùi hương mà tôi luôn nhung nhớ. Và rồi tôi lên đến làng văn hóa. Làng nằm ở trung tâm huyện, cũng cách khu nghỉ ngơi khoảng chừng hai mươi phút đi bộ. Mới chỉ vừa đặt chân đến cổng mà tôi đã cảm nhận được không khí Tết tưng bừng, rộn ràng ngày Xuân. Cạnh tôi, lư hương vàng chói khói nghi ngút, hai bên nào rồng nào phượng, rồi cả đào, quất cứ thi nhau nảy hoa tươi sáng cả một vùng trời. Các cô, các chị khoác áo dài tứ thân, đội nón quai thao, chân đi hài sánh vai với các bác, các anh mặc áo cánh sẫm, quần lá tọa, tưng bừng như đi trẩy hội. Từng gương mặt và cách nói chuyện của con người nơi đây cho tôi một cái nhìn rất khác về họ, lao động “một nắng hai sương” trên đồng, từng giọt mồ hôi rơi xuống những hạt lúa trĩu nặng. Trong trang phục lao động thấm đẫm mồ hôi mà sao tôi thấy họ đẹp thế nhỉ, một cái đẹp chân chất và mộc mạc đến lạ, cái đẹp giản dị mà không nơi nào có ngoài tiếng trống chiêng, rồi cả tiếng hát quan họ vang vọng cả lễ hội, không khí ngày càng sôi nổi, náo nhiệt.
Tôi lần lượt tham gia những trò chơi tại lễ hội, nào là cà kheo, kéo co, đua thuyền, vui nhất là trò cướp cờ. Tôi và em trai được gọi tên, chạy lên gần lá cờ rồi hai đứa cứ vờn nhau mãi mất khá nhiều thời gian. Nhưng lí do mà buổi về quê này khiến tôi nhớ mãi đó chính là nhà tôi được tham gia thi gói bánh chưng. Tôi đã từng tham gia gói bánh chưng được vài lần hồi Tiểu học nhưng hồi đó thì cô giáo còn trợ giúp rất nhiều còn bây giờ thì tôi phải tự túc. Thời gian có hạn mà tôi thì không khéo tay, cảm giác lo lắng và bồn chồn lấn át những suy nghĩ khác của tôi. Tôi chăm chú lắng nghe mẹ tôi hướng dẫn cách gói bánh, làm thế nào để bánh được đầy đặn, vuông vắn, luật chơi là phải gói bằng tay nhưng do tôi còn nhỏ nên được ưu tiên gói bằng khuôn. Gói bằng lá nghe có vẻ dễ nhưng không hẳn, gói bằng khuôn thì lâu hơn và bánh không được chắc, tôi run lắm. Sau một hồi căng thẳng thì tiếng tuýt còi vang lên. Đầu tiên, để hai sợi dây lạt vào, tôi lấy bốn chiếc lá dong chồng lên nhau rồi gấp góc của chúng tương ứng với bốn cạnh của khuôn. Rồi tiếp theo là đổ từng hạt nếp Bắc trắng phau, tròn trịa và thêm chút đỗ xanh thơm ngậy. Cũng lâu rồi mới gói nên tôi không tự tin lắm, tay tôi vẫn xếp từng miếng thịt lợn tươi, mỡ bóng vào giữa bánh và đổ thêm một lớp gạo nếp và đỗ xanh. Xung quanh người người cổ vũ, tiếng trống chiêng ngày càng vang. Bước cuối là gói chúng lại với khuôn, đây là phần gây cho tôi nhiều khó khăn nhất. Nhẹ nhàng nhấc khuôn bánh ra rồi lấy thêm bốn sợi dây lạt theo bốn góc của chiếc bánh. Cuối cùng thì đã hoàn thành xong, tiếng tuýt còi một lần nữa vang lên, tôi giơ hai tay và bánh được mang đi luộc. Tôi nhớ rõ là khoảng đến đêm tối thì có kết quả cuộc thi, tôi hồi hộp và mong chờ cực kì vì tôi đã cố gắng lắm, chạy ra nhận kết quả mà chân tôi run lên. Tờ giấy báo đang trên tay, tôi lo lắng mở ra nhưng thay vì vui sướng thì sự hụt hẫng và im lặng lại bao trùm cả căn nhà trong buổi tối tĩnh mịch, kết quả cho hay là tôi chỉ đứng thứ tư trong cuộc thi. Tôi thở dài, nhưng tôi lại tự nhủ với bản thân rằng nếu có dịp lần sau thì tôi sẽ cố gắng đứng trên top 3, đó là mục tiêu tôi đặt ra cho lần về quê Tết sau.
Lần về quê này, nếu nói tôi không buồn thì là nói dối mà nếu nói không vui thì cũng là sai, cảm xúc lẫn lộn cả. Nhưng có một điều khiến tôi nhớ mãi đó là tôi được hiểu sâu hơn về văn hóa dân tộc ngày Tết, tính cách của người dân bản địa nơi đây, thực sự là một trải nghiệm rất vui và quý giá vì nó mang lại cho tôi nhiều kiến thức mới mẻ và thú vị. Cho dù có chiến thắng cuộc thi gói bánh chưng hay không thì đây vẫn là chuyến đi về quê ngoại đáng nhớ nhất của tôi.