Vào 30 năm trước, tại hòn đảo xinh đẹp tại Indonesia, ngôi trường Muhammadiyah ở Belitong có nguy cơ bị đóng cửa vì chỉ có 9 học sinh trong ngày khai giảng, may thay ngay lúc 11 giờ 5 phút một cậu học sinh đến muộn bước vào. Từ đó, những câu chuyện đáng nhớ được kể lại suốt quãng đời đi học, và cái kết cay đắng khiến người đọc như tôi phải suy ngẫm và viết lên những dòng cảm xúc này.
Tác giả Andrea Hirata là nhà văn người Indonesia, tác phẩm đầu tay Chiến binh Cầu vồng dựa trên câu chuyện có thực về thời thơ ấu của chính ông. Đảo Belitong là hòn đảo giàu nhất ở Indonesia, nổi tiếng về những mỏ thiếc dồi dào. Nhưng vì sự bóc lột của chính phủ, các nhà tư bản mà người dân Belitong - Mã Lai tuy sống với tài nguyên màu mỡ nhưng lại vô cùng thiếu thốn, túng quẫn. Câu chuyện là ước mơ, khát vọng về sự giáo dục của trẻ em nghèo tại trường Muhammadiyah.
Vào ngày khai giảng của trường Muhammadiyah, học sinh đều là người Belitong-Mã Lai thuộc cộng đồng nghèo nhất trên đảo. Ngôi trường Tiểu học có tuổi thọ 120 năm này chỉ có vỏn vẹn hai giáo viên, là thầy hiệu trưởng Harfan và cô Mus. Dù là ngày khai giảng nhưng hai giáo viên đều vô cùng sốt sắng, lo lắng trước nguy cơ đóng cửa nếu không đủ 10 học sinh. Cô Mus lo lắng, bồn chồn đếm đi đếm lại hy vọng sẽ có thêm học sinh nữa. Ngay khi thầy hiệu trưởng đọc bài phát biểu cuối cùng của mình thì Harun đột nhiên xuất hiện. Khuôn mặt thầy Harfan và cô Mus tươi roi rói, nồng nhiệt chào đón phụ huynh, học sinh.
Ấn tượng với tôi về trường Tiểu học Muhammadiyah là sự cũ kỹ và xập xệ như tác giả miêu tả. Ở đây chỉ có hai giáo viên đảm nhiệm tất cả các môn và tất cả các khối. Nơi đây thiếu nhà vệ sinh, dụng cụ sơ cứu, cũng chả có thứ gì giá trị. Thứu giá trị duy nhất có lẽ chính là con người. Ở đó có thầy Harfan - hiệu trưởng trường, là người vô cùng tận tụy gắn bó, hết lòng phụng sự ngôi trường mấy chục năm dù không được trả một đồng lương nào. Thầy không chỉ truyền đạt kiến thức mà còn là người bạn, những bài giảng của thầy Harfan truyền cảm, kích thích năng lực lĩnh hội của học sinh. Cô Mus, đến trường dạy ngay khi tốt nghiệp trường dạy nghề dành cho nữ sinh, trẻ tuổi nhưng vô cùng nhiệt huyết với nghề, động viên khuyến khích các bạn đi học. Lintang - một học sinh giỏi, bền bỉ, gan lỳ vô cùng. Nhà Lintang không có đồng hồ, nên mỗi lần nó đi học đều hên xui vì phụ thuộc vào một con gà. Hằng ngày, nó đạp xe tổng cộng 40 cây số tới trường, băng qua 4 khu rừng đầm lầy cá sấu trên cái xe đạp tả tơi đã tháo xích ngắn không gắn lại được. Khi về nhà, nó phải nhanh chóng đi làm cu li cùi dừa và sau này càng vất vả hơn khi bố Lintang mất. Ấy thế mà nó chưa bao giờ từ bỏ việc học, Lintang luôn chịu khó chịu vất để được đi học, được đến trường. Vì chăm chỉ như vậy nên năm nào Lintang cũng luôn đứng nhất. Lin tang là thần đồng toán học cùng với tài năng nghệ thuật của Mahar, hai người mà tác giả cho là đã khiến nhóm học sinh nghèo dám ước mơ và lạc quan hy vọng vào cuộc sống.
Chính sự bền bỉ của 10 chiến binh và hai giáo viên, dù khó khăn, vất vả. Nhưng trong sự khổ cực ấy, 12 người cùng nhau nỗ lực, cổ vũ, động viên trước thử thách, khó khăn. Dù cho sau này trường Muhammadiyah phải đóng cửa vì một cơn sóng lớn. Giáo dục đã không thể thay đổi số phận nghèo khổ. Cái kết của quyển sách gây ra nhiều điều tiếc nuối nhưng ít nhất những học sinh đó đã dũng cảm hy vọng, ước mơ, cố gắng tới một tương lai tốt hơn. Băng qua một vùng ký ức, Chiến Binh Cầu Vồng không chỉ có những mảng màu u tối, đói nghèo và khốn khó.
Khép quyển sách lại tôi nhận ra trong những khắc nghiệt của cuộc sống, đâu đó phảng phất những mảng màu của tình yêu, tình bạn, tình người và khao khát về một tương lai tốt đẹp hơn. 10 đứa trẻ 10 số phận nhưng đều xứng đáng với danh hiệu “chiến binh”. Còn với những người gieo chữ nơi này, họ hoàn thành sứ mệnh của mình một cách tận tụy và đầy trách nhiệm mà không được nhận một đồng lương nào. Cái họ nhận được là giá trị vô hình, nhưng lại góp phần nuôi dưỡng những trái tim đầy nhiệt huyết.
Và tôi học được thêm bài học về trân trọng những gì tôi đang có …!