Trong hành trình tìm hiểu về lịch sử dân tộc để thu thập tư liệu, tụi em có cơ hội ghé thăm nhà tù Hỏa Lò – một trong những chứng tích lịch sử bi tráng gắn liền với cuộc đấu tranh giành độc lập của đất nước. Nơi đây từng được mệnh danh là “địa ngục trần gian” giữa lòng Hà Nội, nơi đã chứng kiến biết bao mất mát, hy sinh, đồng thời cũng là biểu tượng cho tinh thần kiên trung, bất khuất của những người con yêu nước, những chiến sĩ cách mạng Việt Nam.

Khi hoàn tất thủ tục vào cổng, tụi em chính thức đặt chân vào khu di tích nhà tù Hỏa Lò. Ngay từ khi bước qua cánh cổng sắt kiên cố, một cảm giác lạnh lẽo bao trùm, khác hẳn với sự náo nhiệt bên ngoài. Những bức tường đá cao, dày đặc, những ô cửa sổ nhỏ với song sắt rỉ sét, tất cả như gợi nhắc về những tháng ngày khắc nghiệt mà các chiến sĩ cách mạng từng trải qua.

Tụi em được hướng dẫn đến khu vực làm lễ dâng hương để tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ. Không gian nơi đây mang một vẻ trang nghiêm, tĩnh lặng. Ai nấy đều lẳng lặng , thành kính cúi đầu. Khói hương tỏa ra nhẹ nhàng, hòa quyện vào không gian, như kết nối tụi em với quá khứ hào hùng của dân tộc. Khi từng nén hương được dâng lên, mỗi người đều mang trong lòng niềm biết ơn và sự kính trọng vô hạn đối với những người đã ngã xuống vì nền hòa bình hôm nay. Khoảnh khắc ấy khiến tụi em nhận ra rằng, tự do mà chúng ta đang hưởng ngày hôm nay không phải tự nhiên mà có, mà là kết tinh từ bao máu xương, nước mắt của những thế hệ cha ông ta.

“Họ cầm súng để chúng ta được cầm bút , họ đi trong bóng tối để chúng ta được

ngắm ánh bình minh.”

Sau buổi lễ dâng hương, tụi em tiếp tục chuyến tham quan nhà tù Hỏa Lò. Bước vào khu trưng bày, tụi em được giới thiệu về lịch sử hình thành của nhà tù Hỏa Lò. Các hình ảnh tư liệu, hiện vật còn sót lại giúp tụi em hình dung rõ hơn về cuộc sống gian khổ của những tù nhân chính trị. Trong một góc phòng trưng bày, bộ cùm sắt lớn nặng nề được đặt ngay ngắn, phía trên có tấm bảng giới thiệu về cách mà thực dân dùng để trói buộc, kìm hãm những người yêu nước. Từng chiếc cùm lạnh lẽo, hoen gỉ vì thời gian nhưng vẫn còn nguyên dấu vết của những ngày tháng tù đày khắc nghiệt.

Tiếp tục di chuyển, tụi em dừng chân trước khu vực mô phỏng phòng giam tập thể. Căn phòng nhỏ, chật chội, nền xi măng lạnh ngắt, bốn bức tường bám đầy rêu phong. Ở đó, những bức tượng mô phỏng cảnh tù nhân bị cùm chân nằm san sát nhau trong tư thế vô cùng khổ sở. Những đôi mắt vô hồn, những cơ thể gầy gò, tiều tụy tái hiện phần nào cuộc sống khắc nghiệt mà họ từng phải chịu đựng. Không gian tối tăm, chỉ có vài tia sáng le lói xuyên qua song sắt nhỏ, khiến không khí trong phòng càng thêm ngột ngạt.

Ngoài phòng giam, tụi em còn được tận mắt nhìn thấy những chiếc bát sắt cũ kỹ – vật dụng mà các tù nhân ngày xưa từng sử dụng để ăn cơm. Những chiếc bát méo mó, xước xát, có cái thậm chí còn bị sứt một phần miệng, cho thấy điều kiện sinh hoạt vô cùng thiếu thốn. Kế bên đó là bộ quần áo tù nhân cũ, đã sờn rách theo thời gian, nhuốm màu quá khứ đầy đau thương.

Sau khi tham quan khu giam giữ tù nhân chính trị, tụi em tiếp tục đến khu vực trưng bày về sự kiện quân và dân ta giành lại quyền kiểm soát nhà tù Hỏa Lò. Hình ảnh cánh cổng sắt từng là biểu tượng của sự giam cầm giờ đây trở thành biểu tượng của chiến thắng, khi năm 1954, quân ta tiếp quản thành công nơi này sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Pháp. Hình ảnh các chiến sĩ Việt Minh trong ngày tiếp quản nhà tù hiện lên đầy tự hào, đánh dấu sự sụp đổ của ách đô hộ thực dân trên mảnh đất này.

Không chỉ là nơi từng giam giữ những chiến sĩ cách mạng, nhà tù Hỏa Lò còn nổi tiếng vì từng là nơi giam giữ các phi công Mỹ bị bắt trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, trong đó có Thượng nghị sĩ John McCain. Những hình ảnh về cuộc sống của tù binh Mỹ tại đây cũng được trưng bày, cho thấy sự đối lập giữa chính sách nhân đạo của Việt Nam và sự tàn bạo mà thực dân Pháp từng áp dụng với các chiến sĩ yêu nước. Những bộ quần áo tù nhân phi công Mỹ, những bức ảnh tư liệu ghi lại khoảnh khắc họ sinh hoạt, đọc sách, chơi cờ trong trại giam, tất cả đều được tái hiện chân thực.

Chuyến tham quan không chỉ giúp tụi em có thêm kiến thức về lịch sử mà còn khơi dậy lòng tự hào dân tộc. Những gì tụi em được chứng kiến hôm nay sẽ trở thành bài học sâu sắc, nhắc nhở mỗi người về trách nhiệm giữ gìn và phát huy những giá trị mà cha ông ta đã đánh đổi bằng cả xương máu